боб

Тоҷикӣ

Боб 1

Боб (باب)

Сифат

шоиста, лоиқ, сазовор, муносиб, мувофиқ, дархӯр; соз, хуб ◆ З-ин ҷаҳон фирқаи шаётинанд, Ки чу иблис боби нафринанд. Мирзо Абулқодири Бедил

Нигаред

1. боби дандон
2. боб кардан
3. боб шудан
4. боб карда задан

Боб 2

Боб (باب)

Исм

Тағйир додани бандакҳои боб

		шакли танҳо	шакли ҷамъ
			солим	шикаста1
факат		боб bob	бобҳо bobho	абвоб abvob
муайян пуркунанда (объект)		бобро bobro	бобҳоро bobhoro	абвобро abvobro
изофа		боби bob-i	бобҳои bobho-yi	абвоби abvob-i
номуайян, муайян нисбӣ	факат	бобе bobe	—	—
	пуркунанда (объект)	боберо bobero	—	—

¹Шаклҳои ҷамъи шикаста нисбат ба шакли ҷамъи солим камтар истифода мешаванд.

Бандакҷонишинҳои шахсӣ-соҳибии боб

		шакли танҳо	шакли ҷамъ
			солим	шикаста1
факат	шахси 1-уми танҳо	бобам bobam	бобҳоям bobhoyam	абвобам abvobam
	шахси 2-юми танҳо	бобат bobat	бобҳоят bobhoyat	абвобат abvobat
	шахси 3-юми танҳо	бобаш bobaš	бобҳояш bobhoyaš	абвобаш abvobaš
	шахси 1-уми ҷамъ	бобамон bobamon	бобҳоямон bobhoyamon	абвобамон abvobamon
	шахси 2-юми ҷамъ	бобатон bobaton	бобҳоятон bobhoyaton	абвобатон abvobaton
	шахси 3-юми ҷамъ	бобашон bobašon	бобҳояшон bobhoyašon	абвобашон abvobašon
муайян пуркунанда (объект)	шахси 1-уми танҳо	бобамро bobamro	бобҳоямро bobhoyamro	абвобамро abvobamro
	шахси 2-юми танҳо	бобатро bobatro	бобҳоятро bobhoyatro	атро atro
	шахси 3-юми танҳо	бобашро bobašro	бобҳояшро bobhoyašro	абвобашро abvobašro
	шахси 1-уми ҷамъ	бобамонро bobamonro	бобҳоямонро bobhoyamonro	абвобамонро abvobamonro
	шахси 2-юми ҷамъ	бобатонро bobatonro	бобҳоятонро bobhoyatonro	абвобатонро abvobatonro
	шахси 3-юми ҷамъ	бобашонро bobašonro	бобҳояшонро bobhoyašonro	абвобашонро abvobašonro

¹Шаклҳои ҷамъи шикаста нисбат ба шакли ҷамъи солим камтар истифода мешаванд.

Маънӣ

1. кит. падар ◆ Як аз дигар истод он гоҳ дур: Пур аз дард бобу пур аз ранҷ пур. Абулқосим Фирдавсӣ
2. кит. падари падар, ҷад ◆ Як бор табъи одамиён гиру мардумон, Гар одам аст бобату фарзанди бобакӣ. Асадӣ

Боб 3

Боб (باب) (арабӣ)

Исм

1. дар, дарвоза, дари хона ◆ Ҳаёти Саъдӣ он бошад, ки бар хоки дарат мирад, Даре дигар намедонам, макун маҳрум аз ин бобам. Саъдии Шерозӣ
2. маҷ. даҳани зарф ◆ Кӯза, ки борик бувад боби вай, З-ӯ ҳама борик равад обу май. Хусрави Деҳлавӣ
3. калонтарин қисми китоб, ки ба фаслҳои алоҳида ҷудо мешавад ◆ Ин равзаи ризо ва ҳадиқаи улё чун биҳишт ба ҳашт боб иттифоқ афтод. Саъдии Шерозӣ
4. бора, хусус; ҷиҳат; ваҷҳ ◆ Маро бо ту бад-ин боб тоб нест, Ки ту роз беҳ аз ман ба сар барӣ. Абуабдуллоҳи Рӯдакӣ

Нигаред

1. дар боби
2. аз ҳеҷ боб

Боб 4

Боб (باب)

Исм

1. роҳ, тариқ, тавр ◆ Дилам, ки ишқ бар ӯ сад дари бало бикушод, Рухи умед натобад ба ҳеч боб аз ту. Абдураҳмони Ҷомӣ

Манбаъ

• ФАРҲАНГИ ТАФСИРИ ЗАБОНИ ТОҶИКӢ (иборат аз 2 ҷилд). Зери Таҳрири НАЗАРЗОДА С., Сангинов А., Каримов С., М.Ҳ. Султон — Душанбе 2008